skąd by nie
-
retro17.06.200717.06.2007Dzień dobry,
w przeczytanej ostatnio książce dotyczącej stylistyki retro znalazłam interesujący fragment wyjaśniający pochodzenie tego terminu – w języku angielskim wywodzi się on pośrednio z terminologii lotów kosmicznych, skąd trafił do mowy potocznej. Zastanawiam się, kiedy ten termin pojawił się w języku polskim w taki znaczeniu, w jakim używamy go dziś. Czy wcześniej również związany był ściśle z nauką i występował jedynie jako przedrostek?
Dziękuję i pozdrawiam,
Olga Drenda -
Rozrywka 23.12.201623.12.2016Szanowni Państwo,
zastanawia mnie pochodzenie słowa rozrywka. Czy dobrze przypuszczam, że najpierw był czasownik rozrywać się w znaczeniu 'relaksować się'? Jeśli tak, to czy wiadomo, skąd i kiedy pojawiło się to znaczenie?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
samogłoski ścieśnione23.04.201023.04.2010Witam.
Próbowałem ustalić, w jakich pozycjach samogłoski pochylone (á, é, ó) pojawiały się w j. staropolskim. Dalej jednak nie rozumiem, skąd á, é w takich wyrazach jak biéda, mléko, świéca, tráwa (spotkałem się z takimi formami). Czy jest jakaś zasada, która tłumaczyłaby obecność á i é w tematach tych rzeczowników?
Michał
-
singiel, singel, syngiel1.11.20071.11.2007Chodzi mi o słowo singiel, od niedawna dopuszczone w niektórych słownikach w takiej właśnie formie pisanej, a od wielu lat pisane w słownikach singel. Skąd się wzięła taka „stara” słownikowa pisownia z twardym g? Czym to było (no i de facto jest) uzasadnione, skoro prawie wszyscy to g wymawiają miękko (chyba tylko poza tymi, którzy zasugerowani pisownią, wymawiają to słowo dokładnie tak, jak zostało napisane)?
-
Spolszczone formy nazw greckich bogiń
7.04.20247.04.2024Skąd w języku polskim imię bogini sprawiedliwości Temida? Skąd taka końcówka, skoro w grece jest bez -da? W łacinie, angielskim, niemieckim i innych językach: Themis, Thémis, Temi... Dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam z Katowic.
-
Support 9.07.20169.07.2016Wszystkie słowniki notują wyłącznie odmianę supportu. Chciałbym się dowiedzieć, czy istnieje możliwość użycia końcówki -a w odniesieniu do muzyka na wzór rzeczownika ideał(-a a. -u). Kiedy można stosować końcówkę -u dla osób? Można poprosić o jakieś inne przykłady?
Przy okazji chciałbym spytać, skąd wzięła się wymowa [seport] (jedyna w moim Wielkim SWO z 2003 roku) i w jakim rejonie tak mówią.
-
swąd, porzekadło i msza17.05.200217.05.2002Szanowny Panie,
Istnieje przysłowie (powiedzonko?, porzekadło?) udało się komuś coś psim swędem. Co to jest ten swęd??
I drugie pytanie: skąd się wzięło i co oznacza słowo porzekadło używane zamiennie ze słowem przysłowie. Czy słusznie?
I trzecie, jeśli nie nadużywam Pańskiej cierpliwości: co oznacza slowo msza ? Wiem, że pochodzi od łacińskiego missa, ale w słowniku łac.-pol. znalazłem tłumaczenie „missa = msza”, czyli…???
Z poważaniem
Łukasz Piskorski – Szczecin -
szacunek 8.12.20158.12.2015Szanowni Państwo,
bardzo mnie ciekawi, skąd homonimiczność wyrazu szacunek. Nie widzę na pierwszy rzut oka bliskości między dwoma głównymi znaczeniami (takimi jak w SJP). Interesujące jest to, że homonimiczność występuje też w formach synonimicznych. Na przykład estyma oznacza ‘poważanie’, a w bardziej specjalistycznym języku występuje pojęcie estymacji, odnoszące się do drugiego znaczenia szacunku. Wygląda na to, że rzecz sięga poza obręb naszego języka. Tym bardziej frapuje mnie źródło.
-
szwajcar15.04.201215.04.2012Szanowni Państwo,
skąd w polszczyźnie wzięła się nazwa szwajcar (portier, odźwierny) i jakie ma ona powiązania z mieszkańcem Szwajcarii?
Łączę pozdrowienia -
tajemnicza enchillada
10.11.201410.11.2014Pytanie dotyczy słowa enchillada [wym. enczijada, encziljada], zob.: https://sjp.pwn.pl/sjp/enchillada;2556693.html. Skoro po hiszpańsku jest enchilada (zob. https://es.wikipedia.org/wiki/Enchilada), to skąd w polszczyźnie mamy formę pisaną przez podwojone l i do tego jak hiszpańskie ll wymawiane?
